ต่อสายแลนแล้วเน็ตไม่เต็ม สาเหตุเกิดจากอะไร (วิเคราะห์เป็นระบบ)


① 🔥 บทนำ: ปัญหาคลาสสิก “ต่อสายแลนแล้วทำไมเน็ตไม่วิ่งเต็ม”

หนึ่งในปัญหาที่พบบ่อยที่สุดในงานระบบเครือข่ายคือ

“อินเทอร์เน็ตแพ็กเกจ 1Gbps แต่ต่อสายแลนแล้วได้แค่ 100Mbps”

ปัญหานี้เกิดได้ทั้ง:

  • บ้าน
  • สำนักงาน
  • องค์กร

และมักถูกแก้ผิดทาง เช่น

  • เปลี่ยนแพ็กเกจอินเทอร์เน็ต
  • เปลี่ยน Router
  • โทษผู้ให้บริการ

ทั้งที่สาเหตุจริง อยู่ในระบบแลนภายใน


② 🧠 ก่อนแก้ ต้องเข้าใจก่อนว่า “เน็ตไม่เต็ม” หมายถึงอะไร

คำว่า “เน็ตไม่เต็ม” อาจหมายถึงหลายกรณี เช่น

  • ความเร็ว Link ไม่เต็ม (เช่น 100Mbps แทน 1Gbps)
  • Speedtest ได้ไม่ตรงแพ็กเกจ
  • ใช้งานจริงช้าแต่ Speedtest เร็ว
  • ช้าเป็นช่วง ๆ ไม่สม่ำเสมอ

การแก้ต้องเริ่มจาก แยกอาการให้ชัด


③ 🧩 แยกปัญหา Internet vs LAN

สิ่งแรกที่ต้องทำคือแยกให้ได้ว่า:

  • ปัญหาเกิดจาก Internet ขาเข้า
    หรือ
  • ปัญหาเกิดจาก LAN ภายใน

หลักคิดง่าย ๆ:

  • Wi-Fi ช้า + LAN ช้า → อาจเป็น Internet
  • Wi-Fi เร็ว + LAN ช้า → ปัญหาอยู่ที่ LAN

④ 🧭 ตรวจสอบความเร็ว Link (Physical Link Speed)

สิ่งที่ต้องดูเป็นอันดับแรกคือ:

  • Link Speed ระหว่างอุปกรณ์กับ Switch/Router

ตัวอย่าง:

  • ควรเห็น 1.0 Gbps
  • ถ้าเห็น 100 Mbps → มีปัญหาทันที

Link Speed ไม่เต็ม = ปัญหาทางกายภาพ


⑤ 🔌 สายแลนไม่รองรับความเร็ว

สาเหตุยอดฮิต:

  • ใช้สาย CAT5 เก่า
  • ใช้สายคุณภาพต่ำ
  • ใช้สาย CCA

สายที่ไม่รองรับ Gigabit
จะทำให้ระบบตกไปใช้ 100Mbps อัตโนมัติ


⑥ 🧠 สายแลนเสื่อม หรือเสียบางคู่

Gigabit Ethernet ต้องใช้ ครบ 8 เส้น

ถ้ามีเส้นใดเส้นหนึ่ง:

  • ขาด
  • หลวม
  • สัมผัสไม่ดี

ระบบจะลดความเร็วลงทันทีโดยอัตโนมัติ


⑦ 🔧 การเข้าหัวสายแลนไม่สมบูรณ์

แม้จะใช้สายดี
แต่ถ้า:

  • หนีบไม่แน่น
  • เรียงสีผิด
  • คลายเกลียวยาวเกิน

ผลคือ:

  • Link ติด
  • แต่ความเร็วไม่เต็ม
  • หรือหลุดเป็นช่วง

⑧ ⚠️ ใช้มาตรฐานเข้าหัวปนกัน

ถ้าสายเส้นเดียว:

  • ด้านหนึ่งเป็น T568A
  • อีกด้านเป็น T568B

อาจเกิดอาการ:

  • ใช้ได้บางอุปกรณ์
  • ความเร็วตก
  • เสถียรภาพแย่

⑨ 🧪 หัว RJ45 คุณภาพต่ำ

หัวราคาถูก:

  • หนีบไม่โดนทุกเส้น
  • หน้าสัมผัสบาง
  • หลวมง่าย

ระบบใหม่อาจยังใช้ได้
แต่จะเริ่มมีปัญหาในระยะยาว


⑩ 📏 ความยาวสายเกินมาตรฐาน

มาตรฐาน Ethernet:

  • ไม่เกิน 100 เมตร

ถ้าเกิน:

  • สัญญาณอ่อน
  • Error เพิ่ม
  • ความเร็วตก

บางครั้ง Link ยังขึ้น 1Gbps
แต่ใช้งานจริงไม่เต็ม


⑪ 🔌 Switch / Port ไม่รองรับ Gigabit

ตรวจสอบว่า:

  • Port เป็น Fast Ethernet (100Mbps) หรือไม่
  • Switch รุ่นเก่าไม่รองรับ Gigabit ทุกพอร์ต

อาการ:

  • ต่ออะไรก็ไม่เกิน 100Mbps
  • เปลี่ยนสายก็ไม่หาย

⑫ 🧠 Auto-Negotiation ทำงานผิดพลาด

Auto-Negotiation คือการตกลงความเร็วอัตโนมัติ

ถ้าสัญญาณไม่ดี:

  • ระบบจะถอยไปใช้ 100Mbps
  • เพื่อความเสถียร

นี่คือสัญญาณว่ามีปัญหาที่ Layer 1


⑬ 🖥️ การ์ด LAN ของอุปกรณ์

อุปกรณ์บางรุ่น:

  • รองรับแค่ 100Mbps
  • หรือ Driver มีปัญหา

ควรตรวจ:

  • Spec การ์ด LAN
  • Driver เวอร์ชันล่าสุด

⑭ 🧠 การตั้งค่าอุปกรณ์ผิด

เช่น:

  • Lock Speed ไว้ที่ 100Mbps
  • Duplex ไม่ตรงกัน (Half / Full)

อาการ:

  • ความเร็วตก
  • Packet Loss
  • ใช้งานไม่เสถียร

⑮ 📊 ปัญหาที่ Layer 2 (Switch / VLAN)

ถ้า Link เต็ม แต่ใช้งานช้า:

  • VLAN ตั้งผิด
  • Loop ในระบบ
  • Broadcast Storm

ต้องดูจากระบบรวม ไม่ใช่แค่สายเส้นเดียว


⑯ 📡 ปัญหาที่ Layer 3 (Routing)

เช่น:

  • Routing ผิด
  • NAT ซ้อน
  • Gateway ช้า

อาการ:

  • บางเว็บเร็ว บางเว็บช้า
  • ช้าเฉพาะบางปลายทาง

⑰ ⚙️ QoS ตั้งค่าผิด

QoS ที่ตั้งไม่ถูก:

  • จำกัด Bandwidth โดยไม่ตั้งใจ
  • Priority ผิดกลุ่ม

ผลคือ:

  • ความเร็วบางอุปกรณ์ไม่เต็ม
  • ช้าเฉพาะบางช่วงเวลา

⑱ 📉 Bandwidth ถูกแย่งโดยอุปกรณ์อื่น

เช่น:

  • Backup
  • กล้องวงจรปิด
  • Download หนัก ๆ

ถ้าไม่แยก VLAN / QoS
อุปกรณ์ทั้งหมดจะกระทบกัน


⑲ 🧠 Speedtest ไม่ใช่ทุกอย่าง

Speedtest:

  • วัดได้เฉพาะบางช่วง
  • ไม่สะท้อนการใช้งานจริงเสมอ

ระบบที่ดีต้องดู:

  • Latency
  • Packet Loss
  • Stability

⑳ 🧪 วิธีไล่ตรวจแบบเป็นระบบ (Checklist)

  1. ดู Link Speed
  2. เปลี่ยนสายทดสอบ
  3. เปลี่ยนพอร์ต
  4. ตรวจหัวสาย
  5. ตรวจ Switch
  6. ตรวจการตั้งค่า

ไล่จากง่าย → ยาก
อย่าข้ามขั้น


㉑ ⚠️ ความผิดพลาดที่พบบ่อยในการแก้

  • รีบเปลี่ยนอุปกรณ์แพง
  • ไม่ตรวจ Layer 1
  • แก้ตามความรู้สึก

ผลคือ:

  • เสียเงิน
  • ไม่หาย

㉒ 🧠 งานองค์กรต้องคิดต่างจากบ้าน

ในองค์กร:

  • ปัญหามักซับซ้อน
  • เกิดจากหลายจุดพร้อมกัน

ต้องดูภาพรวม
ไม่ใช่จุดเดียว


㉓ 👨‍💼 มุมมองผู้บริหาร

ปัญหาเน็ตไม่เต็ม:

  • ไม่ใช่เรื่องเล็ก
  • กระทบประสิทธิภาพงาน

การแก้แบบถูกต้อง:

  • ลดเวลาหยุดงาน
  • ลดค่าแก้ซ้ำ

㉔ 💰 ต้นทุนที่แท้จริงของปัญหานี้

ไม่ใช่ค่าอุปกรณ์
แต่คือ:

  • เวลาคนทำงาน
  • ความหงุดหงิด
  • ความเชื่อมั่น

㉕ 🧠 Best Practice ป้องกันเน็ตไม่เต็ม

  • ใช้สายคุณภาพ
  • เข้าหัวถูกมาตรฐาน
  • ทดสอบทุกจุด
  • ทำเอกสารระบบ

㉖ ❓ FAQ: ทำไมบางวันเร็ว บางวันช้า

เพราะ:

  • Bandwidth ถูกใช้งานพร้อมกัน
  • QoS ไม่มี
  • Monitoring ไม่มี

㉗ ❓ FAQ: เปลี่ยนสายแล้วไม่หาย

แปลว่า:

  • ปัญหาอาจอยู่ที่ Switch / Config
  • หรือโครงสร้างระบบ

㉘ 🧠 บทเรียนจากงานจริง

ปัญหา Network ส่วนใหญ่:

  • ไม่ได้ซับซ้อน
  • แต่ถูกแก้ผิดจุด

เพราะไม่ไล่เป็นระบบ


㉙ 🎯 สรุปเชิงเทคนิค

เน็ตไม่เต็ม
มักเริ่มจาก Layer 1
แล้วค่อยไล่ขึ้นไป


㉚ 🎯 สรุปเชิงใช้งานจริง

อย่าเพิ่งโทษอินเทอร์เน็ต
ถ้ายังไม่ตรวจระบบแลนให้ครบ


㉛ ✅ Checklist สั้น ๆ

  • Link Speed เต็มหรือไม่
  • สายและหัวสมบูรณ์หรือไม่
  • Switch รองรับหรือไม่

㉜ 🧠 มุมมองระยะยาว

ระบบที่ดี:

  • ไม่ต้องคอยแก้
  • ไม่ต้องเดา
  • ไม่ต้องลองผิดลองถูก

㉝ 🔚 บทสรุปสุดท้าย

การต่อสายแลนแล้วเน็ตไม่เต็ม
ไม่ใช่เรื่องโชค
แต่คือผลลัพธ์ของระบบที่ยังไม่ถูกต้อง