① 🔥 บทนำ: ปัญหาคลาสสิก “ต่อสายแลนแล้วทำไมเน็ตไม่วิ่งเต็ม”
หนึ่งในปัญหาที่พบบ่อยที่สุดในงานระบบเครือข่ายคือ
“อินเทอร์เน็ตแพ็กเกจ 1Gbps แต่ต่อสายแลนแล้วได้แค่ 100Mbps”
ปัญหานี้เกิดได้ทั้ง:
และมักถูกแก้ผิดทาง เช่น
- เปลี่ยนแพ็กเกจอินเทอร์เน็ต
- เปลี่ยน Router
- โทษผู้ให้บริการ
ทั้งที่สาเหตุจริง อยู่ในระบบแลนภายใน
② 🧠 ก่อนแก้ ต้องเข้าใจก่อนว่า “เน็ตไม่เต็ม” หมายถึงอะไร
คำว่า “เน็ตไม่เต็ม” อาจหมายถึงหลายกรณี เช่น
- ความเร็ว Link ไม่เต็ม (เช่น 100Mbps แทน 1Gbps)
- Speedtest ได้ไม่ตรงแพ็กเกจ
- ใช้งานจริงช้าแต่ Speedtest เร็ว
- ช้าเป็นช่วง ๆ ไม่สม่ำเสมอ
การแก้ต้องเริ่มจาก แยกอาการให้ชัด
③ 🧩 แยกปัญหา Internet vs LAN
สิ่งแรกที่ต้องทำคือแยกให้ได้ว่า:
- ปัญหาเกิดจาก Internet ขาเข้า
หรือ
- ปัญหาเกิดจาก LAN ภายใน
หลักคิดง่าย ๆ:
- Wi-Fi ช้า + LAN ช้า → อาจเป็น Internet
- Wi-Fi เร็ว + LAN ช้า → ปัญหาอยู่ที่ LAN
④ 🧭 ตรวจสอบความเร็ว Link (Physical Link Speed)
สิ่งที่ต้องดูเป็นอันดับแรกคือ:
- Link Speed ระหว่างอุปกรณ์กับ Switch/Router
ตัวอย่าง:
- ควรเห็น 1.0 Gbps
- ถ้าเห็น 100 Mbps → มีปัญหาทันที
Link Speed ไม่เต็ม = ปัญหาทางกายภาพ
⑤ 🔌 สายแลนไม่รองรับความเร็ว
สาเหตุยอดฮิต:
- ใช้สาย CAT5 เก่า
- ใช้สายคุณภาพต่ำ
- ใช้สาย CCA
สายที่ไม่รองรับ Gigabit
จะทำให้ระบบตกไปใช้ 100Mbps อัตโนมัติ
⑥ 🧠 สายแลนเสื่อม หรือเสียบางคู่
Gigabit Ethernet ต้องใช้ ครบ 8 เส้น
ถ้ามีเส้นใดเส้นหนึ่ง:
ระบบจะลดความเร็วลงทันทีโดยอัตโนมัติ
⑦ 🔧 การเข้าหัวสายแลนไม่สมบูรณ์
แม้จะใช้สายดี
แต่ถ้า:
- หนีบไม่แน่น
- เรียงสีผิด
- คลายเกลียวยาวเกิน
ผลคือ:
- Link ติด
- แต่ความเร็วไม่เต็ม
- หรือหลุดเป็นช่วง
⑧ ⚠️ ใช้มาตรฐานเข้าหัวปนกัน
ถ้าสายเส้นเดียว:
- ด้านหนึ่งเป็น T568A
- อีกด้านเป็น T568B
อาจเกิดอาการ:
- ใช้ได้บางอุปกรณ์
- ความเร็วตก
- เสถียรภาพแย่
⑨ 🧪 หัว RJ45 คุณภาพต่ำ
หัวราคาถูก:
- หนีบไม่โดนทุกเส้น
- หน้าสัมผัสบาง
- หลวมง่าย
ระบบใหม่อาจยังใช้ได้
แต่จะเริ่มมีปัญหาในระยะยาว
⑩ 📏 ความยาวสายเกินมาตรฐาน
มาตรฐาน Ethernet:
ถ้าเกิน:
- สัญญาณอ่อน
- Error เพิ่ม
- ความเร็วตก
บางครั้ง Link ยังขึ้น 1Gbps
แต่ใช้งานจริงไม่เต็ม
⑪ 🔌 Switch / Port ไม่รองรับ Gigabit
ตรวจสอบว่า:
- Port เป็น Fast Ethernet (100Mbps) หรือไม่
- Switch รุ่นเก่าไม่รองรับ Gigabit ทุกพอร์ต
อาการ:
- ต่ออะไรก็ไม่เกิน 100Mbps
- เปลี่ยนสายก็ไม่หาย
⑫ 🧠 Auto-Negotiation ทำงานผิดพลาด
Auto-Negotiation คือการตกลงความเร็วอัตโนมัติ
ถ้าสัญญาณไม่ดี:
- ระบบจะถอยไปใช้ 100Mbps
- เพื่อความเสถียร
นี่คือสัญญาณว่ามีปัญหาที่ Layer 1
⑬ 🖥️ การ์ด LAN ของอุปกรณ์
อุปกรณ์บางรุ่น:
- รองรับแค่ 100Mbps
- หรือ Driver มีปัญหา
ควรตรวจ:
- Spec การ์ด LAN
- Driver เวอร์ชันล่าสุด
⑭ 🧠 การตั้งค่าอุปกรณ์ผิด
เช่น:
- Lock Speed ไว้ที่ 100Mbps
- Duplex ไม่ตรงกัน (Half / Full)
อาการ:
- ความเร็วตก
- Packet Loss
- ใช้งานไม่เสถียร
⑮ 📊 ปัญหาที่ Layer 2 (Switch / VLAN)
ถ้า Link เต็ม แต่ใช้งานช้า:
- VLAN ตั้งผิด
- Loop ในระบบ
- Broadcast Storm
ต้องดูจากระบบรวม ไม่ใช่แค่สายเส้นเดียว
⑯ 📡 ปัญหาที่ Layer 3 (Routing)
เช่น:
- Routing ผิด
- NAT ซ้อน
- Gateway ช้า
อาการ:
- บางเว็บเร็ว บางเว็บช้า
- ช้าเฉพาะบางปลายทาง
⑰ ⚙️ QoS ตั้งค่าผิด
QoS ที่ตั้งไม่ถูก:
- จำกัด Bandwidth โดยไม่ตั้งใจ
- Priority ผิดกลุ่ม
ผลคือ:
- ความเร็วบางอุปกรณ์ไม่เต็ม
- ช้าเฉพาะบางช่วงเวลา
⑱ 📉 Bandwidth ถูกแย่งโดยอุปกรณ์อื่น
เช่น:
- Backup
- กล้องวงจรปิด
- Download หนัก ๆ
ถ้าไม่แยก VLAN / QoS
อุปกรณ์ทั้งหมดจะกระทบกัน
⑲ 🧠 Speedtest ไม่ใช่ทุกอย่าง
Speedtest:
- วัดได้เฉพาะบางช่วง
- ไม่สะท้อนการใช้งานจริงเสมอ
ระบบที่ดีต้องดู:
- Latency
- Packet Loss
- Stability
⑳ 🧪 วิธีไล่ตรวจแบบเป็นระบบ (Checklist)
- ดู Link Speed
- เปลี่ยนสายทดสอบ
- เปลี่ยนพอร์ต
- ตรวจหัวสาย
- ตรวจ Switch
- ตรวจการตั้งค่า
ไล่จากง่าย → ยาก
อย่าข้ามขั้น
㉑ ⚠️ ความผิดพลาดที่พบบ่อยในการแก้
- รีบเปลี่ยนอุปกรณ์แพง
- ไม่ตรวจ Layer 1
- แก้ตามความรู้สึก
ผลคือ:
㉒ 🧠 งานองค์กรต้องคิดต่างจากบ้าน
ในองค์กร:
- ปัญหามักซับซ้อน
- เกิดจากหลายจุดพร้อมกัน
ต้องดูภาพรวม
ไม่ใช่จุดเดียว
㉓ 👨💼 มุมมองผู้บริหาร
ปัญหาเน็ตไม่เต็ม:
- ไม่ใช่เรื่องเล็ก
- กระทบประสิทธิภาพงาน
การแก้แบบถูกต้อง:
- ลดเวลาหยุดงาน
- ลดค่าแก้ซ้ำ
㉔ 💰 ต้นทุนที่แท้จริงของปัญหานี้
ไม่ใช่ค่าอุปกรณ์
แต่คือ:
- เวลาคนทำงาน
- ความหงุดหงิด
- ความเชื่อมั่น
㉕ 🧠 Best Practice ป้องกันเน็ตไม่เต็ม
- ใช้สายคุณภาพ
- เข้าหัวถูกมาตรฐาน
- ทดสอบทุกจุด
- ทำเอกสารระบบ
㉖ ❓ FAQ: ทำไมบางวันเร็ว บางวันช้า
เพราะ:
- Bandwidth ถูกใช้งานพร้อมกัน
- QoS ไม่มี
- Monitoring ไม่มี
㉗ ❓ FAQ: เปลี่ยนสายแล้วไม่หาย
แปลว่า:
- ปัญหาอาจอยู่ที่ Switch / Config
- หรือโครงสร้างระบบ
㉘ 🧠 บทเรียนจากงานจริง
ปัญหา Network ส่วนใหญ่:
- ไม่ได้ซับซ้อน
- แต่ถูกแก้ผิดจุด
เพราะไม่ไล่เป็นระบบ
㉙ 🎯 สรุปเชิงเทคนิค
เน็ตไม่เต็ม
มักเริ่มจาก Layer 1
แล้วค่อยไล่ขึ้นไป
㉚ 🎯 สรุปเชิงใช้งานจริง
อย่าเพิ่งโทษอินเทอร์เน็ต
ถ้ายังไม่ตรวจระบบแลนให้ครบ
㉛ ✅ Checklist สั้น ๆ
- Link Speed เต็มหรือไม่
- สายและหัวสมบูรณ์หรือไม่
- Switch รองรับหรือไม่
㉜ 🧠 มุมมองระยะยาว
ระบบที่ดี:
- ไม่ต้องคอยแก้
- ไม่ต้องเดา
- ไม่ต้องลองผิดลองถูก
㉝ 🔚 บทสรุปสุดท้าย
การต่อสายแลนแล้วเน็ตไม่เต็ม
ไม่ใช่เรื่องโชค
แต่คือผลลัพธ์ของระบบที่ยังไม่ถูกต้อง