ระบบ IP PBX มีปัญหากับ SIP Trunk จากผู้ให้บริการ

คู่มือแยกสาเหตุจาก Trunk, Network, Firewall ถึงฝั่งผู้ให้บริการ แบบช่างโทรศัพท์สำนักงาน


① 🔍 บทนำ: ปัญหาที่มักถูกโทษผิดฝั่ง

เมื่อโทรออก–รับสายมีปัญหา หลายองค์กรสรุปทันทีว่า “ผู้ให้บริการล่ม”
แต่จากหน้างานจริง ปัญหาจำนวนมากเกิดจาก การตั้งค่า SIP Trunk และโครงสร้างฝั่งเราเอง ก่อนจะไปถึงฝั่งผู้ให้บริการ


② 🔍 อาการที่เข้าข่ายปัญหา SIP Trunk

  • โทรออกไม่ได้/รับไม่ได้เป็นช่วง
  • โทรติดแล้วหลุดทันที
  • รับสายได้แต่ไม่มีเสียง
  • โทรได้บางเบอร์ บางเบอร์ไม่ได้
  • ปัญหาเกิดเฉพาะช่วงพีค

แยกอาการให้ชัด จะหาต้นเหตุได้เร็ว


③ 🌐 ภาพรวมองค์ประกอบของ SIP Trunk

SIP Trunk เกี่ยวข้องกับ:

  • Authentication (User/Password หรือ IP-based)
  • SIP Signaling (INVITE/REGISTER)
  • RTP Media
  • Channel / CPS Limit

ขาดจุดใดจุดหนึ่ง = ปัญหาเกิดได้ทันที


④ 🌐 Trunk Registration ไม่เสถียร

อาการ:

  • Registered ๆ หลุด ๆ
  • หลุดช่วงพีค

สาเหตุ:

  • Network แกว่ง
  • Firewall/NAT
  • Timer ไม่ตรงกับ Provider

⑤ 🌐 Authentication ผิดหรือหมดอายุ

กรณี:

  • เปลี่ยนรหัสแล้วไม่อัปเดต
  • Provider Reset Credential

ผลคือ:

  • โทรออกไม่ได้ทันที
  • รับสายบางกรณีไม่ได้

⑥ 🌐 IP-based Trunk กับ NAT

Trunk แบบ Fix IP:

  • ต้องใช้ Public IP คงที่
  • NAT ผิด = รับสายไม่ได้

ตรวจ:

  • Source IP ที่ออกจริง
  • Port Mapping

⑦ 🌐 Codec ไม่ตรงกับ Provider

Provider บางเจ้า:

  • รับเฉพาะ Codec ที่กำหนด

Codec ไม่ตรง:

  • โทรติดแต่ไม่มีเสียง
  • สายถูกปฏิเสธ

⑧ 🌐 Transcoding ทำให้ระบบพังช่วงพีค

ถ้า:

  • IP Phone ใช้ Codec A
  • Trunk ใช้ Codec B

ระบบต้อง Transcode → CPU พุ่ง → ล่มช่วงพีค


⑨ 🌐 RTP Port เปิดไม่ครบ

พลาดบ่อยที่สุด:

  • เปิด SIP แล้วลืม RTP
  • เปิด RTP ไม่ครบช่วง

ผลคือ:

  • โทรติดแต่ไม่มีเสียง
  • เสียงขาด/ข้างเดียว

⑩ 🌐 SIP ALG ทำให้ Trunk เพี้ยน

SIP ALG:

  • แก้ Header ผิด
  • ทำให้ Provider ปฏิเสธสาย

มาตรฐานเดียวกันทุกระบบ:

ปิด SIP ALG


⑪ 🌐 CPS / Channel Limit ของ Provider

Provider กำหนด:

  • Concurrent Call
  • Call per Second

ชนเพดาน:

  • สายใหม่ถูกปฏิเสธ
  • ผู้ใช้คิดว่าระบบล่ม

⑫ 🌐 Route / Pattern ไม่ตรง

Outbound Route:

  • Pattern ไม่ครอบคลุม
  • ลำดับ Route ผิด

สายจะไม่วิ่งเข้า Trunk ที่ถูกต้อง


⑬ 🌐 DID Mapping ผิด

Inbound Call:

  • DID ไม่ Map
  • Map ไป Extension ที่ไม่มี

ผลคือ:

  • โทรเข้าไม่ได้
  • เข้าผิดปลายทาง

⑭ 🌐 Firewall/IPS บล็อก SIP โดยไม่รู้ตัว

Firewall บางรุ่น:

  • Detect SIP เป็น Threat
  • Drop Packet อัตโนมัติ

ต้อง:

  • Whitelist SIP/RTP
  • ปรับ Policy ให้เหมาะ

⑮ 🛠️ วิธีพิสูจน์ว่าปัญหาอยู่ฝั่งใคร

แนวทาง:

  • ดู SIP Response Code (403/404/488)
  • เปลี่ยน Trunk ชั่วคราว
  • โทรจากอุปกรณ์อื่น

Response บอกได้ชัดว่าใครปฏิเสธสาย


⑯ 🛠️ ใช้ SIP Log ให้เป็น

Log ที่ต้องดู:

  • REGISTER
  • INVITE
  • BYE
  • Error Code

อย่าเดา ให้ดู Log เท่านั้น


⑰ 🛠️ แก้ระยะสั้นแบบประคองระบบ

  • ลด Concurrent Call
  • เปลี่ยน Codec
  • ปิด Record ชั่วคราว
  • เพิ่ม Trunk สำรอง

ช่วยให้ระบบไม่ล่มระหว่างแก้


⑱ 🛠️ แก้ระยะยาวให้จบ

  • ใช้ Trunk มาตรฐาน
  • แยก Trunk หลายเจ้า
  • ใช้ SBC
  • ทำ Monitoring Trunk

ลดความเสี่ยง Downtime ระยะยาว


⑲ 📋 Checklist ปัญหา SIP Trunk

  • Trunk Online/Registered
  • Codec ตรง
  • RTP เปิดครบ
  • CPS/Channel พอ
  • SIP ALG ปิด

⑳ 📋 Checklist สำหรับผู้ดูแลระบบ

  • มี Trunk สำรอง
  • มี Log/Monitoring
  • มี Contact Provider ชัด
  • มีเอกสาร Config

㉑ ⚠️ ข้อผิดพลาดที่พบบ่อย

  • ใช้ Trunk เดียวทั้งองค์กร
  • ไม่ดู CPS
  • เปิด Firewall แข็งเกิน

㉒ 🧠 บทเรียนจากหน้างานจริง

หลายเคส:

เปลี่ยน Provider ไม่หาย
แต่พอ “แก้ Codec + RTP” จบทันที


㉓ 🛠️ เมื่อไหร่ควรใช้ SBC

เหมาะเมื่อ:

  • Trunk หลายเจ้า
  • Security สูง
  • ปริมาณสายมาก

SBC แยกปัญหา Trunk ออกจาก PBX


㉔ 📌 สรุปสำหรับผู้บริหาร

ปัญหา SIP Trunk

  • ไม่ได้เกิดจาก Provider เสมอ
  • ต้องดูทั้ง ระบบ + โครงสร้าง

㉕ ✅ บทสรุป

ถ้า IP PBX มีปัญหากับ SIP Trunk
ให้ไล่จาก:

Trunk → Codec → RTP → Firewall → CPS
แล้วจะรู้ว่าใครคือสาเหตุจริง


㉖ 💬 คำถามชวนคิดและชวนคอมเมนต์

ระบบของคุณ
เคยชน Channel หรือ CPS ของ SIP Trunk หรือไม่?