คู่มือไล่สาเหตุ REGISTER หลุด ๆ ติด ๆ จาก Network, NAT, SIP Timer, Firewall ไปจนถึงฝั่ง Provider แบบช่างโทรศัพท์สำนักงาน
① 🔍 บทนำ: ลงทะเบียนหลุด = โทรไม่ได้ทั้งระบบ
Registration คือหัวใจของการสื่อสารแบบ SIP
เมื่อ REGISTER หลุดบ่อย อาการที่ตามมาคือ
- โทรเข้าไม่ได้
- โทรออกไม่ได้เป็นช่วง
- เครื่องโทรศัพท์ขึ้น Offline
- ผู้ใช้คิดว่าระบบ “ล่มทั้งวัน”
ปัญหานี้ส่วนใหญ่ ไม่ได้เกิดจากตัวเครื่อง แต่เกิดจากเส้นทางและเวลา (Timer)
② 🔍 ลักษณะอาการ Registration หลุด
- หลุดทุก X นาที (เช่น 5 / 10 / 30 นาที)
- หลุดช่วงพีค
- หลุดเฉพาะบางเครื่อง/บางสาขา
- หลุดเฉพาะ Softphone
- หลุดแล้วกลับมาเอง
การจำ “รอบเวลา” จะช่วยชี้สาเหตุได้เร็วมาก
③ 🌐 ภาพรวมกระบวนการ SIP Registration
ขั้นตอนหลัก:
- REGISTER → 200 OK
- Refresh ตาม Expire Time
- Keepalive (OPTIONS/CRLF)
ถ้า Refresh ไม่ถึง หรือ Response ไม่กลับ → หลุด
④ 🌐 Expire Time ตั้งไม่เหมาะ
สาเหตุ:
- Expire ยาวเกิน
- ฝั่งหนึ่งตั้ง 3600s แต่อีกฝั่งตัดที่ 300s
ผล:
- Session หมดอายุ
- เครื่องถูกตัดออกจากระบบ
⑤ 🌐 NAT Timeout บนอุปกรณ์ Network
NAT:
- ปิด Session เร็วกว่า Expire
- REGISTER ยังไม่ Refresh แต่ NAT ตัดไปแล้ว
แนวทาง:
- ลด Expire
- เพิ่ม Keepalive
- ปรับ NAT Timeout
⑥ 🌐 Firewall/IPS ตัด REGISTER
Firewall บางรุ่น:
- มอง REGISTER ซ้ำเป็นผิดปกติ
- Drop Packet
อาการ:
- หลุดสุ่ม
- ไม่มี Error ชัดเจน
⑦ 🌐 SIP ALG ทำให้ REGISTER เพี้ยน
SIP ALG:
- แก้ Header
- เปลี่ยน Contact/Via
ผล:
- PBX ไม่ยอมรับ REGISTER
- หลุดแล้วหลุดอีก
แนวปฏิบัติ: ปิด SIP ALG
⑧ 🌐 IP เปลี่ยน (Dynamic IP)
กรณี:
- Internet เปลี่ยน IP
- PPPoE Reconnect
- 4G/5G สลับเสา
ผล:
- REGISTER เดิมใช้ไม่ได้
- ต้อง Register ใหม่
⑨ 🌐 Softphone หลัง NAT ซ้อน
Softphone:
- อยู่หลัง Router บ้าน
- ใช้ Wi-Fi สาธารณะ
NAT ซ้อน:
- Port เปลี่ยนบ่อย
- REGISTER หลุดง่ายกว่า IP Phone
⑩ 🌐 Network ไม่เสถียร
อาการ:
- Packet Loss
- Latency แกว่ง
REGISTER:
- ไม่ถึง PBX
- Response ไม่กลับ
⑪ 🖥️ PBX โหลดสูง
ช่วงพีค:
บางเครื่อง:
- Timeout
- Re-register
- วนลูป
⑫ 🖥️ Virtualization / Resource ไม่พอ
PBX บน VM:
- ไม่ Reserve CPU
- ถูกแย่ง Resource
ผล:
- REGISTER ตอบช้า
- เครื่องคิดว่าหลุด
⑬ 🌐 Provider จำกัด REGISTER Rate
บาง Provider:
- จำกัด REGISTER ต่อวินาที
- จำกัดจำนวนอุปกรณ์
ถ้าลงทะเบียนพร้อมกัน:
⑭ 🛠️ วิธีพิสูจน์ว่าหลุดเพราะอะไร
ดู:
- เวลา Expire
- SIP Log (REGISTER / 401 / 200)
- Firewall Log
- Packet Capture
สำคัญ: ดูว่า ใครเป็นคนไม่ตอบ
⑮ 🛠️ ไล่แก้แบบเป็นขั้น
ลำดับแนะนำ:
- ปรับ Expire / Keepalive
- ปิด SIP ALG
- ตรวจ NAT/Firewall
- ตรวจ Network Stability
- ตรวจ Load PBX
⑯ 🛠️ แก้ระยะสั้น
- ลด Expire Time
- เปิด SIP OPTIONS
- รีสตาร์ทอุปกรณ์ Network
- แยก Softphone ทดสอบ
⑰ 🛠️ แก้ระยะยาว
- ใช้ Public IP คงที่
- ปรับ Firewall ให้รองรับ SIP
- ใช้ SBC
- วาง Capacity REGISTER
⑱ 📋 Checklist Registration หลุด
- Expire เหมาะสม
- Keepalive ทำงาน
- SIP ALG ปิด
- NAT Timeout พอ
- PBX ไม่โหลดสูง
⑲ 📋 Checklist สำหรับผู้ดูแลระบบ
- มี Baseline Expire
- มี Log ตรวจสอบ
- มี Monitoring REGISTER
- มี Trunk/Server สำรอง
⑳ ⚠️ ข้อผิดพลาดที่พบบ่อย
- โทษเครื่องโทรศัพท์
- ไม่ดู NAT Timeout
- ไม่สังเกตรอบเวลาหลุด
㉑ 🧠 บทเรียนจากหน้างานจริง
หลายเคส:
Registration หลุดทุก 10 นาที
แก้จบด้วย “Expire 600s + Keepalive”
㉒ 🛠️ เมื่อไหร่ควรใช้ SBC
เหมาะเมื่อ:
- อุปกรณ์เยอะ
- Softphone จำนวนมาก
- NAT ซับซ้อน
SBC จะช่วยคุม Registration ได้เสถียรกว่า
㉓ 📌 สรุปสำหรับผู้บริหาร
Registration หลุด:
- ทำให้ระบบดูเหมือนล่ม
- มักแก้ได้ด้วยการตั้งค่า ไม่ต้องเปลี่ยนอุปกรณ์
㉔ ✅ บทสรุป
ถ้า IP PBX Registration หลุดบ่อย
ให้ไล่จาก
Expire → NAT → Firewall → Network → Load
แล้วจะแก้ได้ตรงจุด ไม่วนซ้ำ
㉕ 💬 คำถามชวนคิดและชวนคอมเมนต์
ระบบของคุณ
Registration หลุดเป็นรอบเวลา หรือหลุดแบบสุ่ม?