IP PBX มีปัญหาลงทะเบียน (Registration) หลุดบ่อย

คู่มือไล่สาเหตุ REGISTER หลุด ๆ ติด ๆ จาก Network, NAT, SIP Timer, Firewall ไปจนถึงฝั่ง Provider แบบช่างโทรศัพท์สำนักงาน


① 🔍 บทนำ: ลงทะเบียนหลุด = โทรไม่ได้ทั้งระบบ

Registration คือหัวใจของการสื่อสารแบบ SIP
เมื่อ REGISTER หลุดบ่อย อาการที่ตามมาคือ

  • โทรเข้าไม่ได้
  • โทรออกไม่ได้เป็นช่วง
  • เครื่องโทรศัพท์ขึ้น Offline
  • ผู้ใช้คิดว่าระบบ “ล่มทั้งวัน”

ปัญหานี้ส่วนใหญ่ ไม่ได้เกิดจากตัวเครื่อง แต่เกิดจากเส้นทางและเวลา (Timer)


② 🔍 ลักษณะอาการ Registration หลุด

  • หลุดทุก X นาที (เช่น 5 / 10 / 30 นาที)
  • หลุดช่วงพีค
  • หลุดเฉพาะบางเครื่อง/บางสาขา
  • หลุดเฉพาะ Softphone
  • หลุดแล้วกลับมาเอง

การจำ “รอบเวลา” จะช่วยชี้สาเหตุได้เร็วมาก


③ 🌐 ภาพรวมกระบวนการ SIP Registration

ขั้นตอนหลัก:

  • REGISTER → 200 OK
  • Refresh ตาม Expire Time
  • Keepalive (OPTIONS/CRLF)

ถ้า Refresh ไม่ถึง หรือ Response ไม่กลับ → หลุด


④ 🌐 Expire Time ตั้งไม่เหมาะ

สาเหตุ:

  • Expire ยาวเกิน
  • ฝั่งหนึ่งตั้ง 3600s แต่อีกฝั่งตัดที่ 300s

ผล:

  • Session หมดอายุ
  • เครื่องถูกตัดออกจากระบบ

⑤ 🌐 NAT Timeout บนอุปกรณ์ Network

NAT:

  • ปิด Session เร็วกว่า Expire
  • REGISTER ยังไม่ Refresh แต่ NAT ตัดไปแล้ว

แนวทาง:

  • ลด Expire
  • เพิ่ม Keepalive
  • ปรับ NAT Timeout

⑥ 🌐 Firewall/IPS ตัด REGISTER

Firewall บางรุ่น:

  • มอง REGISTER ซ้ำเป็นผิดปกติ
  • Drop Packet

อาการ:

  • หลุดสุ่ม
  • ไม่มี Error ชัดเจน

⑦ 🌐 SIP ALG ทำให้ REGISTER เพี้ยน

SIP ALG:

  • แก้ Header
  • เปลี่ยน Contact/Via

ผล:

  • PBX ไม่ยอมรับ REGISTER
  • หลุดแล้วหลุดอีก

แนวปฏิบัติ: ปิด SIP ALG


⑧ 🌐 IP เปลี่ยน (Dynamic IP)

กรณี:

  • Internet เปลี่ยน IP
  • PPPoE Reconnect
  • 4G/5G สลับเสา

ผล:

  • REGISTER เดิมใช้ไม่ได้
  • ต้อง Register ใหม่

⑨ 🌐 Softphone หลัง NAT ซ้อน

Softphone:

  • อยู่หลัง Router บ้าน
  • ใช้ Wi-Fi สาธารณะ

NAT ซ้อน:

  • Port เปลี่ยนบ่อย
  • REGISTER หลุดง่ายกว่า IP Phone

⑩ 🌐 Network ไม่เสถียร

อาการ:

  • Packet Loss
  • Latency แกว่ง

REGISTER:

  • ไม่ถึง PBX
  • Response ไม่กลับ

⑪ 🖥️ PBX โหลดสูง

ช่วงพีค:

  • REGISTER เยอะ
  • CPU ตอบช้า

บางเครื่อง:

  • Timeout
  • Re-register
  • วนลูป

⑫ 🖥️ Virtualization / Resource ไม่พอ

PBX บน VM:

  • ไม่ Reserve CPU
  • ถูกแย่ง Resource

ผล:

  • REGISTER ตอบช้า
  • เครื่องคิดว่าหลุด

⑬ 🌐 Provider จำกัด REGISTER Rate

บาง Provider:

  • จำกัด REGISTER ต่อวินาที
  • จำกัดจำนวนอุปกรณ์

ถ้าลงทะเบียนพร้อมกัน:

  • บางเครื่องถูก Reject

⑭ 🛠️ วิธีพิสูจน์ว่าหลุดเพราะอะไร

ดู:

  • เวลา Expire
  • SIP Log (REGISTER / 401 / 200)
  • Firewall Log
  • Packet Capture

สำคัญ: ดูว่า ใครเป็นคนไม่ตอบ


⑮ 🛠️ ไล่แก้แบบเป็นขั้น

ลำดับแนะนำ:

  1. ปรับ Expire / Keepalive
  2. ปิด SIP ALG
  3. ตรวจ NAT/Firewall
  4. ตรวจ Network Stability
  5. ตรวจ Load PBX

⑯ 🛠️ แก้ระยะสั้น

  • ลด Expire Time
  • เปิด SIP OPTIONS
  • รีสตาร์ทอุปกรณ์ Network
  • แยก Softphone ทดสอบ

⑰ 🛠️ แก้ระยะยาว

  • ใช้ Public IP คงที่
  • ปรับ Firewall ให้รองรับ SIP
  • ใช้ SBC
  • วาง Capacity REGISTER

⑱ 📋 Checklist Registration หลุด

  • Expire เหมาะสม
  • Keepalive ทำงาน
  • SIP ALG ปิด
  • NAT Timeout พอ
  • PBX ไม่โหลดสูง

⑲ 📋 Checklist สำหรับผู้ดูแลระบบ

  • มี Baseline Expire
  • มี Log ตรวจสอบ
  • มี Monitoring REGISTER
  • มี Trunk/Server สำรอง

⑳ ⚠️ ข้อผิดพลาดที่พบบ่อย

  • โทษเครื่องโทรศัพท์
  • ไม่ดู NAT Timeout
  • ไม่สังเกตรอบเวลาหลุด

㉑ 🧠 บทเรียนจากหน้างานจริง

หลายเคส:

Registration หลุดทุก 10 นาที
แก้จบด้วย “Expire 600s + Keepalive”


㉒ 🛠️ เมื่อไหร่ควรใช้ SBC

เหมาะเมื่อ:

  • อุปกรณ์เยอะ
  • Softphone จำนวนมาก
  • NAT ซับซ้อน

SBC จะช่วยคุม Registration ได้เสถียรกว่า


㉓ 📌 สรุปสำหรับผู้บริหาร

Registration หลุด:

  • ทำให้ระบบดูเหมือนล่ม
  • มักแก้ได้ด้วยการตั้งค่า ไม่ต้องเปลี่ยนอุปกรณ์

㉔ ✅ บทสรุป

ถ้า IP PBX Registration หลุดบ่อย
ให้ไล่จาก

Expire → NAT → Firewall → Network → Load
แล้วจะแก้ได้ตรงจุด ไม่วนซ้ำ


㉕ 💬 คำถามชวนคิดและชวนคอมเมนต์

ระบบของคุณ
Registration หลุดเป็นรอบเวลา หรือหลุดแบบสุ่ม?