เสียงซ่า เสียงรบกวนในระบบ IP PBX แก้ที่จุดไหน

คู่มือไล่ต้นเหตุ Noise แบบช่างโทรศัพท์สำนักงาน (แก้ให้หาย ไม่ใช่แค่กลบ)


1️⃣ บทนำ: เสียงซ่าคือปัญหาที่ “ฟังเหมือนไม่หนัก แต่หนักมาก”

ในระบบ IP PBX อาการ “เสียงซ่า เสียงฮัม เสียงรบกวนเบา ๆ” มักถูกมองข้าม
เพราะยัง “พอคุยได้” แต่ในทางเทคนิค นี่คือ สัญญาณเตือนของปัญหาโครงสร้างระบบ

ปล่อยไว้นาน ๆ จะนำไปสู่

  • เสียงขาด
  • เสียงหายข้างเดียว
  • ระบบรวนเป็นช่วง
  • อุปกรณ์เสื่อมเร็ว

2️⃣ เสียงซ่าใน IP PBX คืออะไร (นิยามให้ตรงกันก่อน)

เสียงซ่า (Noise / Hum / Interference) คือเสียงแทรกที่ ไม่ได้มาจากผู้พูด
เช่น

  • เสียงฮัม 50/60Hz
  • เสียงฟู่ต่อเนื่อง
  • เสียงแทรกเป็นช่วง ๆ

ต่างจากเสียงดีเลย์/ขาด เพราะเป็น สัญญาณรบกวนทางไฟฟ้า/สัญญาณ


3️⃣ แยกอาการก่อนแก้: เสียงซ่าแบบไหน บอกอะไร

  • ซ่าตลอดเวลา → ปัญหา Ground / สาย
  • ซ่าเฉพาะบางช่วง → EMI / Network
  • ซ่าเฉพาะบางเครื่อง → ปลายทาง / PoE
  • ซ่าเวลาฝนตก/ไฟแกว่ง → Ground / ไฟฟ้า

การแยกอาการถูก = แก้ถูกจุด


4️⃣ กลุ่มสาเหตุใหญ่ของเสียงซ่า (สรุปภาพรวม)

จากประสบการณ์หน้างาน สาเหตุหลักอยู่ใน 5 กลุ่ม:

  1. Ground / ไฟฟ้า
  2. สาย LAN / การเดินสาย
  3. EMI / สัญญาณรบกวน
  4. PoE / อุปกรณ์ Network
  5. อุปกรณ์ปลายทาง

ต้องไล่จาก “โครงสร้าง” ก่อนเสมอ


5️⃣ Ground Loop: ตัวการอันดับหนึ่งของเสียงฮัม

Ground Loop เกิดเมื่ออุปกรณ์หลายชิ้น

  • ต่อกราวด์คนละจุด
  • ศักย์ไฟต่างกัน

ผลคือเกิดกระแสไหลวน → เสียงฮัม/ซ่า


6️⃣ อาการบ่งชี้ว่าเป็นปัญหา Ground

  • เสียงฮัมต่ำ ๆ ต่อเนื่อง
  • เสียงดังขึ้นเมื่อแตะตัวเครื่อง
  • เปลี่ยนปลั๊กแล้วอาการเปลี่ยน

ถ้าใช่ → ต้องแก้ที่กราวด์ ไม่ใช่ PBX


7️⃣ ระบบกราวด์ที่ “มีแต่ใช้ไม่ได้”

หลายอาคารมีกราวด์แต่

  • ไม่ต่อจริง
  • ต่อร่วมกับไฟแรง
  • ค่า Ground สูงเกินมาตรฐาน

IP PBX ต้องการกราวด์คุณภาพ ไม่ใช่แค่ “มีสายเขียว”


8️⃣ ไฟฟ้าไม่สะอาด (Dirty Power)

ไฟที่มี

  • Ripple
  • Noise
  • ไฟตก/ไฟกระชาก

จะทำให้

  • Switch รบกวน
  • PoE ไม่เสถียร
  • เสียงซ่าแทรก

9️⃣ UPS ราคาถูกก็เป็นต้นเหตุได้

UPS บางรุ่น

  • ไม่กรองสัญญาณ
  • จ่ายไฟไม่เรียบ

ผลคือ “ช่วยไฟดับ แต่เพิ่มเสียงซ่า”


🔟 EMI: สัญญาณรบกวนจากสิ่งรอบตัว

แหล่ง EMI ที่พบบ่อย

  • สายไฟแรง
  • มอเตอร์
  • ลิฟต์
  • เครื่องปรับอากาศ
  • ตู้ไฟ

ถ้าสาย LAN ผ่านใกล้ → เสียงซ่ามาแน่


1️⃣1️⃣ สาย LAN ปนไฟแรง: ปัญหาคลาสสิก

การเดินสาย

  • ร้อยท่อเดียวกับไฟ
  • วางขนานใกล้กันนาน ๆ

ทำให้เกิด Induction → เสียงรบกวน


1️⃣2️⃣ สาย LAN ไม่มี Shield ในพื้นที่เสี่ยง

ในจุดเสี่ยง EMI สูง

  • ควรใช้สาย Shielded
  • และต้อง ต่อ Shield ให้ถูก

ไม่เช่นนั้น Shield จะกลายเป็นเสาอากาศดูด Noise


1️⃣3️⃣ หัว RJ45 และการเข้าหัวมีผลกับ Noise

หัวที่

  • กดไม่แน่น
  • มี Oxidation
  • คุณภาพต่ำ

จะรับสัญญาณรบกวนได้ง่าย


1️⃣4️⃣ Patch Cord สั้น ๆ แต่สร้างปัญหาใหญ่

Patch Cord ราคาถูก

  • ไม่มีมาตรฐาน
  • ฉนวนบาง

เปลี่ยนเส้นเดียว เสียงซ่าหายทั้งระบบ (เกิดขึ้นบ่อยมาก)


1️⃣5️⃣ PoE ไม่เสถียร ทำให้เกิด Noise

PoE ที่

  • จ่ายไฟไม่พอ
  • Power Budget เต็ม

ทำให้ IP Phone เกิด Noise / Reset เป็นช่วง


1️⃣6️⃣ PoE Injector ราคาถูก = ความเสี่ยง

PoE Injector บางรุ่น

  • ไม่มีการกรองไฟ
  • ทำให้เกิด Ripple

แนะนำใช้ PoE จาก Switch คุณภาพ


1️⃣7️⃣ Switch เก่า / Port เสื่อม

Port ที่

  • มี CRC Error
  • ใช้งานมานาน

จะปล่อย Noise เข้าไปในสัญญาณเสียง


1️⃣8️⃣ Wi-Fi: แหล่ง Noise ที่คุมยาก

Softphone ผ่าน Wi-Fi

  • โดน Interference
  • Channel ชน
  • Client เยอะ

เสียงซ่า/แตกมักมาจากตรงนี้


1️⃣9️⃣ อุปกรณ์ปลายทาง (IP Phone / Headset)

สาเหตุจากปลายทาง

  • Headset คุณภาพต่ำ
  • สายหูฟังชำรุด
  • Firmware เก่า

มักเกิดเฉพาะบางเครื่อง


2️⃣0️⃣ Firmware Bug ก็ทำเสียงซ่าได้

Firmware บางเวอร์ชัน

  • จัดการ Audio ผิดพลาด
  • เกิด Noise หลังใช้งานนาน

อัปเดตแล้วหาย (พบจริงหลายเคส)


2️⃣1️⃣ Codec และการตั้งค่า Audio

Codec บางตัว

  • ไวต่อ Noise
  • ต้องการสัญญาณสะอาดกว่า

เลือก Codec ให้เหมาะกับสภาพระบบ


2️⃣2️⃣ วิธีทดสอบว่า Noise มาจาก “ระบบ” หรือ “ปลายทาง”

ขั้นตอนช่าง:

  1. เปลี่ยนเครื่อง
  2. เปลี่ยนสาย
  3. เปลี่ยน Port
  4. ย้ายจุดเสียบ

ถ้าอาการย้ายตาม = ปลายทาง
ถ้าอาการอยู่ที่เดิม = โครงสร้าง


2️⃣3️⃣ เครื่องมือที่ใช้ตรวจ Noise

  • Cable Tester (ดู NEXT / Return Loss)
  • Power Meter
  • Network Analyzer
  • Ground Tester

ไม่ใช่ฟังจากหูอย่างเดียว


2️⃣4️⃣ วิธีแก้จากฝั่งไฟฟ้า (สรุปเป็นข้อ)

  • ทำกราวด์ใหม่ให้ถูกต้อง
  • แยกกราวด์สื่อสาร
  • ใช้ UPS คุณภาพ
  • แยกวงจรไฟ

2️⃣5️⃣ วิธีแก้จากฝั่งสาย LAN (สรุปเป็นข้อ)

  • เปลี่ยนสายคุณภาพ
  • แยกจากไฟแรง
  • ใช้ Shield ในจุดเสี่ยง
  • เปลี่ยน Patch Cord

2️⃣6️⃣ วิธีแก้จากฝั่ง Network / PoE

  • ใช้ Switch ที่เหมาะกับ Voice
  • ตรวจ Power Budget
  • เปลี่ยน Port ที่ Error
  • ลดการใช้ PoE Injector

2️⃣7️⃣ ทดสอบหลังแก้ ต้องทำอย่างไร

  • โทรต่อเนื่อง
  • โทรพร้อมกันหลายสาย
  • ทดสอบช่วงใช้งานหนัก

ถ้าเงียบตลอด = แก้ถูก


2️⃣8️⃣ ข้อผิดพลาดที่องค์กรทำบ่อย

  • เปลี่ยน IP PBX
  • เปลี่ยน Server
  • แต่ไม่แตะกราวด์/สาย

เสียงซ่าไม่หายแน่นอน


2️⃣9️⃣ บทเรียนจากหน้างานจริง

หลายงาน

เสียงซ่าหาย
หลัง “ทำกราวด์ใหม่” เพียงจุดเดียว


3️⃣0️⃣ เสียงซ่า = สัญญาณเตือนล่วงหน้า

ถ้าเริ่มมีเสียงซ่า
อีกไม่นานจะเจอ

  • เสียงขาด
  • ระบบรวน
  • อุปกรณ์พัง

3️⃣1️⃣ Expert Tips: แก้ Noise ต้องแก้ที่โครงสร้าง

Noise ไม่ใช่ Software
แต่คือ “ฟิสิกส์ของระบบ”


3️⃣2️⃣ บทสรุป

เสียงซ่าใน IP PBX
แก้ได้แน่นอน ถ้าไล่จากกราวด์ → สาย → Network


3️⃣3️⃣ คำถามชวนคิดและชวนคอมเมนต์

คุณเคยเจอเสียงซ่าในระบบ
เพราะกราวด์ หรือเพราะสาย LAN?