IP PBX มีปัญหา IVR / เมนูอัตโนมัติทำงานผิดพลาด

คู่มือไล่สาเหตุ IVR กดไม่ไป เมนูวน เสียงไม่ดัง หรือโอนผิด จาก Audio, DTMF, Codec, Routing ถึง Time Condition แบบช่างโทรศัพท์สำนักงาน


① 🔍 บทนำ: IVR พังคือ “ด่านแรก” ที่ลูกค้าเจอ

IVR คือด่านแรกของการติดต่อองค์กร
ถ้า กดไม่ไป / วนลูป / เสียงไม่ดัง ลูกค้าจะคิดทันทีว่า “ติดต่อยาก” และวางสาย

ปัญหา IVR ส่วนใหญ่ ไม่ใช่ระบบล่ม แต่เป็นรายละเอียดการตั้งค่าที่มองข้าม


② 🔍 อาการ IVR ที่พบบ่อย

  • กดเมนูแล้วไม่ไปไหน
  • กดแล้ววนกลับเมนูเดิม
  • เสียง IVR ไม่ดัง / ขาด ๆ
  • โอนผิดปลายทาง
  • ทำงานได้บางช่วงเวลา

ต้องแยก “เสียง IVR” กับ “การรับ DTMF” ออกจากกัน


③ 🌐 โครงสร้างการทำงานของ IVR

ลำดับทั่วไป:

Inbound Call → IVR → รับ DTMF → เลือกปลายทาง

ถ้า DTMF ไม่ถูกอ่าน → เมนูจะไม่ไปไหน


④ 🔊 ไฟล์เสียง IVR มีปัญหา

สาเหตุ:

  • Format ไม่รองรับ
  • Bitrate/Codec ไม่ตรง
  • Sampling Rate ผิด

อาการ:

  • เสียงไม่ดัง
  • เสียงแตก
  • เสียงไม่เล่น

⑤ 🔊 Codec ของเสียง IVR ไม่ตรงกับระบบ

IVR Audio:

  • บางระบบต้อง PCM/WAV
  • บางระบบไม่รองรับ MP3

Codec ไม่ตรง = ระบบเล่นเสียงไม่ได้


⑥ 🌐 DTMF Mode ตั้งผิด

DTMF มีหลายแบบ:

  • In-band
  • RFC2833 (Out-of-band)
  • SIP INFO

ถ้า IVR รอ RFC2833 แต่ Trunk ส่ง In-band → กดไม่ติด


⑦ 🌐 SIP Trunk ไม่ส่ง DTMF ตามที่คาด

Provider บางเจ้า:

  • บังคับ DTMF แบบเดียว
  • แปลง DTMF ระหว่างทาง

ต้องตั้งค่าให้ ตรงกันทุกฝั่ง (Phone → PBX → Trunk)


⑧ 🌐 Codec กับ DTMF ขัดกัน

In-band DTMF:

  • ใช้ได้ดีเฉพาะ G.711

ถ้าใช้ Codec Compress:

  • DTMF เพี้ยน
  • IVR อ่านไม่ออก

⑨ 🌐 Latency / Jitter ทำให้ DTMF หาย

Network แย่:

  • Packet Loss
  • Jitter สูง

ผล:

  • DTMF ไม่ครบ
  • IVR ไม่รับคำสั่ง

⑩ 🌐 IVR Timeout สั้นเกิน

Timeout สั้น:

  • ลูกค้ากดยังไม่ทัน
  • ระบบกลับเมนูหลัก

ลูกค้ารู้สึกว่า “กดไม่ติด”


⑪ 🌐 IVR Loop จากการตั้งค่า Routing

กรณี:

  • ปลายทางชี้กลับ IVR เดิม
  • ไม่มี Exit Path

ระบบจะวนเมนูไม่จบ


⑫ 🌐 Time Condition ทำให้ IVR ทำงานผิดเวลา

เช่น:

  • นอกเวลาทำการ
  • วันหยุด

ลูกค้ากดเมนูแล้ว:

  • ไปผิดปลายทาง
  • หรือถูกตัดสาย

⑬ 🖥️ Server PBX โหลดสูง

ช่วงพีค:

  • IVR ตอบช้า
  • รับ DTMF ไม่ทัน

อาการ:

  • กดแล้วหน่วง
  • เมนูตอบไม่ตรง

⑭ 🔌 Softphone / Mobile App ส่ง DTMF ไม่ครบ

Softphone บางตัว:

  • ส่ง DTMF ช้า
  • ส่งแบบไม่ตรงมาตรฐาน

ต้องทดสอบกับ:

  • IP Phone
  • Softphone
  • มือถือจริง

⑮ 🛠️ วิธีพิสูจน์ว่า IVR พังเพราะอะไร

ทดสอบ:

  • โทรจากหลายอุปกรณ์
  • เปลี่ยน DTMF Mode
  • ใช้ Codec G.711 ชั่วคราว

แยก “ปัญหาเสียง” กับ “ปัญหา DTMF”


⑯ 🛠️ ไล่แก้แบบเป็นขั้น

ลำดับแนะนำ:

  1. ตรวจไฟล์เสียง
  2. ตรวจ Codec
  3. ตรวจ DTMF Mode
  4. ตรวจ Trunk/Provider
  5. ตรวจ Routing/Time Condition

⑰ 🛠️ แก้ระยะสั้น

  • เปลี่ยน Codec เป็น G.711
  • เปลี่ยน DTMF เป็น RFC2833
  • เพิ่ม Timeout IVR
  • ทดสอบจาก IP Phone ก่อน

⑱ 🛠️ แก้ระยะยาว

  • มาตรฐานไฟล์เสียง IVR
  • มาตรฐาน DTMF ทั้งระบบ
  • แยก IVR ตามช่วงเวลา
  • ทำ Test Case ทุกเมนู

⑲ 📋 Checklist ปัญหา IVR

  • เสียงเล่นได้
  • DTMF ตรงกัน
  • Codec รองรับ
  • Timeout เหมาะสม
  • Routing ไม่วนลูป

⑳ 📋 Checklist สำหรับผู้ดูแลระบบ

  • มี Flowchart IVR
  • มีไฟล์เสียงสำรอง
  • มี Test Script
  • มี Log ตรวจ DTMF

㉑ ⚠️ ข้อผิดพลาดที่พบบ่อย

  • โทษ IVR ทั้งที่ DTMF ผิด
  • ใช้ MP3 คุณภาพต่ำ
  • ไม่ทดสอบนอกเวลา

㉒ 🧠 บทเรียนจากหน้างานจริง

หลายเคส:

IVR พังทั้งระบบ
แก้จบด้วย “เปลี่ยน DTMF เป็น RFC2833”


㉓ 🛠️ เมื่อไหร่ควรออกแบบ IVR ใหม่

  • เมนูซับซ้อน
  • หลายสาขา
  • หลายช่วงเวลา

IVR ที่ดี ลดภาระ Call Center ได้มาก


㉔ 📌 สรุปสำหรับผู้บริหาร

IVR คือหน้าตาองค์กร

  • ถ้าพัง = ลูกค้าหาย
  • ควรทดสอบเหมือนระบบหลัก

㉕ ✅ บทสรุป

ถ้า IP PBX IVR ทำงานผิดพลาด
ให้ไล่จาก

เสียง → DTMF → Codec → Routing → เวลา
แล้วจะแก้ได้ตรงจุด ไม่ต้องเดา


㉖ 💬 คำถามชวนคิดและชวนคอมเมนต์

IVR ขององค์กรคุณ
เคยทดสอบทุกเมนูจริง ๆ หรือยัง?