คู่มือไล่ต้นเหตุจาก Outbound Route, Trunk, Permission ถึง Firewall แบบช่างโทรศัพท์สำนักงาน
① 🔍 บทนำ: อาการที่ทำให้เข้าใจผิดว่าระบบ “โทรศัพท์เสีย”
อาการ รับสายได้ แต่โทรออกไม่ได้ ทำให้หลายองค์กรสรุปเร็วว่า
- ผู้ให้บริการมีปัญหา
- ระบบ IP PBX พัง
- ต้องเปลี่ยนอุปกรณ์ใหม่
ความจริงคือ ปัญหานี้มักเกิดจาก การตั้งค่า Outbound / สิทธิ์การโทร / Trunk มากกว่าตัวระบบ
② 🔍 อาการที่เข้าข่าย “รับได้แต่โทรออกไม่ได้”
- โทรภายในองค์กรได้ปกติ
- โทรออกมือถือ/โทรศัพท์บ้านไม่ได้
- โทรออกบางเบอร์ได้ บางเบอร์ไม่ได้
- โทรออกแล้วเงียบ/หลุดทันที
ต้องแยกอาการให้ชัดก่อนเริ่มแก้
③ 🌐 ภาพรวมการทำงานของการโทรออกใน IP PBX
การโทรออกเกี่ยวข้องกับ
- Extension → Outbound Route
- Pattern → Trunk
- SIP Signaling (INVITE)
- Media (RTP)
ถ้าขาดจุดใดจุดหนึ่ง → โทรออกไม่ได้
④ 🌐 Outbound Route: จุดพังอันดับหนึ่ง
ปัญหาที่พบบ่อย
- ไม่มี Outbound Route
- Pattern ไม่ครอบคลุม
- ลำดับ Route ผิด
ตัวอย่าง
- ใส่ Pattern 0XXXXXXXXX แต่โทรออก 08XXXXXXXX → ไม่ตรง
⑤ 🌐 Pattern ผิด โทรไม่ออกทันที
Pattern ต้อง
- ตรงกับรูปแบบเบอร์จริง
- รองรับเบอร์บ้าน/มือถือ/ต่างประเทศ
Pattern ผิด = ระบบไม่รู้จะส่งสายไปไหน
⑥ 🌐 ลำดับ Outbound Route สำคัญกว่าที่คิด
ถ้ามีหลาย Route
- ระบบจะใช้ Route บนสุดก่อน
Route บนจับ Pattern กว้างเกินไป
→ สายไม่ไปถึง Trunk ที่ถูกต้อง
⑦ 🌐 Trunk ไม่พร้อมใช้งาน
Trunk ที่
- Not Registered
- Auth ผิด
- จำกัด Channel
จะทำให้โทรออกไม่ได้ทันที แม้รับสายได้
⑧ 🌐 SIP Registration ขึ้น แต่ใช้งานจริงไม่ได้
บางกรณี
- SIP ขึ้น Registered
- แต่ Provider Block Outbound
ต้องตรวจ Log ว่า INVITE ออกจริงหรือไม่
⑨ 🌐 Provider จำกัดสิทธิ์โทรออก
สาเหตุที่พบจริง
- ยังไม่ Activate โทรออก
- เครดิตหมด
- จำกัดปลายทางบางประเภท
ต้องแยกว่าปัญหาอยู่ที่ ระบบหรือ Provider
⑩ 🌐 Firewall บล็อกขาออกโดยไม่รู้ตัว
Firewall บางองค์กร
- อนุญาตเฉพาะ Port ที่กำหนด
- Block SIP / RTP Outbound
ผลคือ โทรออกไม่ได้ แต่รับได้
⑪ 🌐 SIP ALG ก็ทำให้โทรออกไม่ได้
SIP ALG
- แก้ Header SIP ผิด
- ทำให้ Provider ปฏิเสธสายออก
แนวปฏิบัติมืออาชีพ: ปิด
⑫ 🔌 Permission / Class of Service
Extension แต่ละเบอร์
ตัวอย่าง
- โทรออกมือถือไม่ได้
- โทรต่างประเทศไม่ได้
ต้องตรวจ Class of Service
⑬ 🔌 Dial Prefix / Strip Prefix ผิด
ถ้า
- Strip เลขมาก/น้อยเกิน
- เติม Prefix ซ้ำ
Provider จะไม่รับสายออก
⑭ 🔌 Codec ไม่ตรงกับ Provider
Provider บางเจ้า
Codec ไม่ตรง → INVITE ถูกปฏิเสธ
⑮ 🔌 Media Setting ทำให้โทรออกล้มเหลว
แม้ SIP จะออกได้
- แต่ Media ไม่ Match
- Provider ตัดสาย
ดูที่ SDP / RTP
⑯ 🌐 NAT Traversal ฝั่งขาออก
IP PBX หลัง NAT
- ต้องระบุ External IP
- ต้องเปิด Port RTP
ถ้าขาออก Media ไม่กลับมา → โทรไม่ติด
⑰ 🌐 MTU / Fragmentation บน WAN
Packet SIP ใหญ่
- โดน Fragment
- Firewall Drop
อาการคือ โทรออกแล้วหลุดทันที
⑱ 🔌 Time Condition จำกัดการโทร
บางระบบ
- ตั้งเวลาห้ามโทรออก
- ลืมปลด
นอกเวลาทำการ โทรไม่ออกทั้งหมด
⑲ 🛠️ วิธีไล่แก้ปัญหาแบบช่าง (Step-by-step)
- ตรวจ Outbound Route
- ตรวจ Pattern
- ตรวจ Trunk Status
- ปิด SIP ALG
- ตรวจ Firewall Outbound
- โทร Test พร้อมดู Log
⑳ 🛠️ ใช้ Log ระบุสาเหตุที่แท้จริง
Log ที่ต้องดู
- INVITE ส่งออกหรือไม่
- Response Code (403 / 404 / 488)
Log บอกได้ชัดว่าใครเป็นคนปฏิเสธสาย
㉑ 🛠️ แยกว่าปัญหาอยู่ที่ระบบหรือ Provider
วิธีทดสอบ
- โทรจาก SIP Client อื่น
- เปลี่ยน Trunk ชั่วคราว
ถ้า Trunk อื่นโทรได้ → Provider เดิมมีปัญหา
㉒ 📋 Checklist แก้ปัญหาแบบรวดเร็ว
- Outbound Route มีจริง
- Pattern ครอบคลุม
- Trunk Online
- SIP ALG ปิด
- Firewall ไม่บล็อก
㉓ 📋 Checklist สำหรับผู้ดูแลระบบ
- โทรออกได้ทุกประเภทเบอร์
- มี Log ตรวจสอบ
- เปลี่ยน Provider แล้วระบบยังพร้อม
㉔ ⚠️ ข้อผิดพลาดที่องค์กรทำบ่อย
- เพิ่ม Trunk แต่ไม่แก้ Route
- โทษ Provider อย่างเดียว
- ไม่ดู Log
㉕ 🧠 บทเรียนจากหน้างานจริง
หลายเคส
โทรออกไม่ได้ทั้งระบบ
แก้หายด้วยการ
“เพิ่ม Pattern ให้ถูกต้อง”
㉖ 🛠️ เมื่อไหร่ควรเรียกช่างโทรศัพท์สำนักงาน
- ใช้ Trunk หลายเจ้า
- มี Call Center
- Firewall ซับซ้อน
ผู้เชี่ยวชาญจะไล่ได้เร็วกว่า
㉗ 🔒 ป้องกันไม่ให้ปัญหานี้เกิดซ้ำ
- Document Route / Pattern
- แยก Test Trunk
- Monitor Trunk Status
㉘ 🌐 Cloud PBX ต่างจาก On-Prem ไหม
หลักการเดียวกัน
- Outbound Route
- Trunk
- Permission
Cloud ไม่ได้ตัดปัญหาการตั้งค่าผิด
㉙ 📌 สรุปสำหรับผู้บริหาร
ปัญหา “รับได้แต่โทรออกไม่ได้”
- ไม่ใช่ระบบเสีย
- แต่คือ การออกแบบการโทรไม่ครบ
㉚ ✅ บทสรุป
ถ้า IP PBX รับสายได้แต่โทรออกไม่ได้
ให้ตรวจตามลำดับ:
Outbound Route → Pattern → Trunk → Firewall → SIP ALG
㉛ 💬 คำถามชวนคิดและชวนคอมเมนต์
ระบบของคุณเคย
โทรออกไม่ได้เพราะ Route หรือ Trunk มากกว่ากัน?