เพราะถ้าทำผิดง่ายกว่า ต่อให้เตือนยังไง คนก็พลาดอยู่ดี
🔍 บทนำ: คนไม่ได้อยากทำผิด แต่ระบบพาให้ผิด
ไม่มีใครตั้งใจทำงานพลาด
แต่หลายระบบกลับออกแบบให้
ทำผิดง่ายกว่า ทำถูก
- ทางลัดอยู่ตรงหน้า
- ขั้นตอนถูกต้องยาวกว่า
- ปุ่มเสี่ยงกดง่าย
- วิธีปลอดภัยซ่อนอยู่
พูดตรงจากงานจริง
ถ้าสิ่งที่ผิดง่ายกว่า สิ่งที่ถูกต้องจะถูกมองข้ามเสมอ
🔍 คนเลือก “ง่าย” ก่อน “ถูก”
ธรรมชาติของมนุษย์คือ:
- เลือกสิ่งที่ใช้แรงน้อยกว่า
- เลือกสิ่งที่เร็วกว่า
- เลือกสิ่งที่ไม่ต้องคิด
ระบบที่ดี
ต้อง สอดคล้องกับธรรมชาติคน
ไม่ใช่ฝืนมัน
⚠️ หน้าตาของระบบที่ทำให้ “ผิดง่าย”
จากเคสจริง ระบบแบบนี้มักมี:
- ปุ่มลบอยู่ใกล้ปุ่มบันทึก
- ตั้งค่าปลอดภัยต้องคลิกหลายชั้น
- ทางลัดข้ามขั้นตอนเต็มไปหมด
- คำเตือนมา “หลัง” ทำผิด
- วิธีถูกต้องดูยุ่งยากกว่า
ผลคือ
คนทำผิด…โดยไม่รู้ตัว
❌ ความเข้าใจผิด: “เตือนแรง ๆ ก็พอ”
หลายทีมคิดว่า:
- ❌ ใส่ Warning ตัวใหญ่ ๆ
- ❌ เขียนคู่มือยาว ๆ
- ❌ อบรมซ้ำ ๆ
ความจริงคือ
ถ้าทำผิดง่ายกว่า ต่อให้เตือนแค่ไหน ก็ยังมีคนพลาด
คำเตือน
ไม่ชนะโครงสร้างที่ออกแบบผิด
🔍 ช่าง IT มองเรื่องนี้จาก “เส้นทางหลัก”
ช่างจะถามว่า:
- เส้นทางหลัก (Happy Path) คืออะไร
- ทางที่ปลอดภัยที่สุดอยู่ตรงไหน
- ถ้าไม่คิดอะไร ระบบจะพาไปทางไหน
- การทำถูกต้อง ใช้กี่คลิก
ถ้าทางถูกต้อง
ยากกว่า
นั่นคือ ความผิดของระบบ
🛠️ วิธีที่ช่างใช้ ทำให้ “ทำถูกง่ายกว่า”
ถ้าเป็นระบบลูกค้า
ผมจะจัดการแบบนี้:
- ทำเส้นทางที่ถูกต้องให้สั้นที่สุด
- ซ่อนหรือทำให้วิธีเสี่ยงยากขึ้น
- ใช้ Default ที่ถูกต้อง
- บังคับขั้นตอนสำคัญ
- ทำให้ทางลัด = ทางที่ปลอดภัย
เป้าหมายคือ
ถ้าคิดน้อย ก็ยังทำถูก
⚠️ ทำไมระบบที่ทำถูกยาก ถึงสร้างปัญหาเรื้อรัง
เพราะ:
- คนต้องฝืนธรรมชาติ
- คนใหม่พลาดง่าย
- คนเก่าเริ่มชินกับทางผิด
- ปัญหาเกิดซ้ำ
- ทีมโทษกันไปมา
ทั้งหมดนี้
ไม่ได้เกิดจากความไม่ตั้งใจ
แต่เกิดจาก การออกแบบที่สวนทางมนุษย์
🧯 สัญญาณว่า “ระบบพาให้ทำผิด”
ถ้าคุณ:
- เห็นคนทำผิดแบบเดิมซ้ำ ๆ
- ต้องเตือนเรื่องเดิมตลอด
- คู่มือยาวขึ้นเรื่อย ๆ
- ปัญหาไม่เคยหายจริง
นี่คือสัญญาณว่า
ระบบยัง ทำให้สิ่งที่ผิดง่ายเกินไป
🔍 ระบบที่ดีควร “บังคับทางที่ถูก”
แนวคิดแบบช่าง:
- ทางถูกต้องต้องง่ายสุด
- ทางเสี่ยงต้องช้าหรือยาก
- ค่าเริ่มต้นต้องปลอดภัย
- คนไม่ต้องเก่ง ก็ทำถูกได้
- ระบบต้องพา ไม่ใช่ปล่อย
ระบบที่ดี
ไม่ต้องคอยเตือน
เพราะมัน พาคนไปทางที่ถูกอยู่แล้ว
✅ บทสรุปแบบไม่อวย
ถ้าระบบของคุณ:
- ทำผิดง่าย
- ทำถูกยาก
- เตือนบ่อย แต่ปัญหาไม่หาย
อย่าโทษคน
เพราะ คนแค่เลือกทางที่ง่ายกว่า
ช่าง IT ที่แก้ปัญหาได้จริง
จะไม่เพิ่มคำเตือน
แต่จะออกแบบระบบให้
สิ่งที่ถูกต้อง กลายเป็นทางที่ง่ายที่สุด
🔍 คำถามชวนคิด (สำหรับคน IT)
จากระบบที่คุณดูแลอยู่
ถ้าคน “ไม่คิดอะไรเลย”
ระบบจะพาเขา
ไปทางที่ถูก
หรือทางที่ผิด?