ระบบที่ดี ต้องทำให้ความผิดพลาด “ราคาถูก”

เพราะความผิดพลาดแพง ๆ คือสิ่งที่ฆ่าทั้งระบบและคน


🔍 บทนำ: ผิดนิดเดียว แต่เจ็บทั้งระบบ

หลายระบบมีลักษณะแบบนี้:

  • กดพลาดครั้งเดียว งานหาย
  • แก้ผิดขั้นตอน ระบบล่ม
  • คนเผลอทำผิด = เสียหายหนัก

พอเป็นแบบนี้ สิ่งที่ตามมาคือ:

  • คนไม่กล้าลอง
  • คนไม่กล้าตัดสินใจ
  • ทุกอย่างช้า เพราะกลัวพัง

พูดตรงจากงานจริง
ระบบที่ดี ไม่ได้ทำให้คนไม่ผิด
แต่ต้องทำให้ ผิดแล้วไม่เจ็บหนัก


🔍 “ความผิดพลาดแพง” คืออะไร

ความผิดพลาดแพง คือ:

  • ผิดครั้งเดียว = เสียเวลาหลายวัน
  • ผิดเล็กน้อย = กระทบหลายระบบ
  • แก้ยาก ต้องเรียกคนเก่ง
  • ไม่มีทางย้อนกลับ

ระบบแบบนี้
จะทำให้คน เลือกไม่ทำอะไรเลย
เพราะกลัวผลลัพธ์


⚠️ ทำไมระบบส่วนใหญ่ “ทำให้พลาดแล้วแพง”

จากเคสจริง เพราะ:

  • ไม่มีระบบ Undo / Rollback
  • ไม่มี Sandbox ให้ลอง
  • สิทธิ์ไม่ถูกแยก
  • ทุกอย่างเป็นของจริงหมด
  • ไม่มี Backup ที่ใช้ได้จริง

พอพลาด
ก็เจ็บจริง


❌ ความเข้าใจผิด: “ต้องเข้ม ถึงจะปลอดภัย”

หลายที่คิดว่า:

  • ❌ ห้ามพลาด = ระบบดี
  • ❌ เข้มงวด = ปลอดภัย
  • ❌ ผิดต้องเจ็บ จะได้จำ

ความจริงคือ
ระบบที่ทำให้พลาดแล้วแพง
จะสร้างความกลัว
ไม่ใช่ความรับผิดชอบ


🔍 ช่าง IT มอง “ความผิดพลาด” ยังไง

ช่างจะไม่ถามว่า:

“จะทำยังไงไม่ให้คนพลาด”

แต่จะถามว่า:

  • ถ้าพลาดแล้วจะเกิดอะไรขึ้น
  • เสียหายแค่ไหน
  • แก้กลับได้เร็วแค่ไหน
  • ใครต้องรับผลกระทบ

เพราะความพลาด
เป็นเรื่องปกติของมนุษย์


🛠️ วิธีที่ช่างใช้ ทำให้ “พลาดแล้วไม่แพง”

ถ้าเป็นระบบลูกค้า
ผมจะจัดการแบบนี้:

  1. แยก Sandbox / Production ชัดเจน
  2. ทำ Backup ที่กู้ได้จริง
  3. ใส่ Undo / Rollback ในจุดสำคัญ
  4. แยกสิทธิ์ ลดผลกระทบจากความพลาด
  5. ทำให้พลาดแล้วรู้ทันที ไม่ลาม

เป้าหมายคือ
ให้คนกล้าทำ โดยไม่กลัวพังทั้งระบบ


⚠️ ทำไมระบบที่ “พลาดแล้วแพง” ถึงทำให้ทีมแย่

เพราะ:

  • คนไม่กล้าเสนอไอเดีย
  • ทุกอย่างต้องรอคนเก่ง
  • การพัฒนาช้ามาก
  • ปัญหาถูกซ่อน ไม่ถูกแก้

ระบบแบบนี้
ไม่ได้ปลอดภัย
แต่มัน หยุดการเติบโต


🧯 สัญญาณว่า “ระบบกำลังทำให้ความพลาดแพงเกินไป”

ถ้าคุณ:

  • กลัวกดปุ่มบางปุ่ม
  • ไม่กล้าลองอะไรใหม่
  • ทุกการเปลี่ยนแปลงต้องขออนุญาตหลายชั้น
  • แก้ผิดครั้งเดียว โดนตำหนิหนัก

นี่คือสัญญาณว่า
ระบบกำลัง ทำร้ายคนทำงาน


🔍 ระบบที่ดีควร “ตั้งราคาความผิดพลาด” ให้ต่ำ

แนวคิดแบบช่าง:

  • ผิดเล็ก ต้องเสียหายน้อย
  • ลองได้ โดยไม่ล่ม
  • กลับหลังได้ง่าย
  • แยกพื้นที่ทดลองกับของจริง
  • เรียนรู้จากความพลาดได้ทันที

ระบบที่ดี
ต้อง สนับสนุนการเรียนรู้
ไม่ใช่ลงโทษความพยายาม


✅ บทสรุปแบบไม่อวย

ถ้าระบบของคุณ:

  • ผิดนิดเดียว = เจ็บหนัก
  • คนกลัวทำ
  • การพัฒนาช้า

ปัญหาไม่ใช่คน
แต่คือ ระบบที่ตั้งราคาความผิดพลาดไว้สูงเกินไป

ช่าง IT ที่แก้ปัญหาได้จริง
จะไม่พยายามกำจัดความผิดพลาด
แต่จะออกแบบระบบให้
ผิดได้ โดยไม่พัง


🔍 คำถามชวนคิด (สำหรับคน IT)

จากระบบที่คุณดูแลอยู่
ถ้าคนพลาดวันนี้
ความเสียหาย “ถูก” พอ
ที่จะให้เขากล้าลองอีกครั้งหรือยัง?