ระบบที่ดี ต้องทำให้สิ่งที่ถูกต้อง “ง่ายกว่า” สิ่งที่ผิด

เพราะถ้าทำผิดง่ายกว่า ต่อให้เตือนยังไง คนก็พลาดอยู่ดี


🔍 บทนำ: คนไม่ได้อยากทำผิด แต่ระบบพาให้ผิด

ไม่มีใครตั้งใจทำงานพลาด
แต่หลายระบบกลับออกแบบให้
ทำผิดง่ายกว่า ทำถูก

  • ทางลัดอยู่ตรงหน้า
  • ขั้นตอนถูกต้องยาวกว่า
  • ปุ่มเสี่ยงกดง่าย
  • วิธีปลอดภัยซ่อนอยู่

พูดตรงจากงานจริง
ถ้าสิ่งที่ผิดง่ายกว่า สิ่งที่ถูกต้องจะถูกมองข้ามเสมอ


🔍 คนเลือก “ง่าย” ก่อน “ถูก”

ธรรมชาติของมนุษย์คือ:

  • เลือกสิ่งที่ใช้แรงน้อยกว่า
  • เลือกสิ่งที่เร็วกว่า
  • เลือกสิ่งที่ไม่ต้องคิด

ระบบที่ดี
ต้อง สอดคล้องกับธรรมชาติคน
ไม่ใช่ฝืนมัน


⚠️ หน้าตาของระบบที่ทำให้ “ผิดง่าย”

จากเคสจริง ระบบแบบนี้มักมี:

  • ปุ่มลบอยู่ใกล้ปุ่มบันทึก
  • ตั้งค่าปลอดภัยต้องคลิกหลายชั้น
  • ทางลัดข้ามขั้นตอนเต็มไปหมด
  • คำเตือนมา “หลัง” ทำผิด
  • วิธีถูกต้องดูยุ่งยากกว่า

ผลคือ
คนทำผิด…โดยไม่รู้ตัว


❌ ความเข้าใจผิด: “เตือนแรง ๆ ก็พอ”

หลายทีมคิดว่า:

  • ❌ ใส่ Warning ตัวใหญ่ ๆ
  • ❌ เขียนคู่มือยาว ๆ
  • ❌ อบรมซ้ำ ๆ

ความจริงคือ
ถ้าทำผิดง่ายกว่า ต่อให้เตือนแค่ไหน ก็ยังมีคนพลาด

คำเตือน
ไม่ชนะโครงสร้างที่ออกแบบผิด


🔍 ช่าง IT มองเรื่องนี้จาก “เส้นทางหลัก”

ช่างจะถามว่า:

  • เส้นทางหลัก (Happy Path) คืออะไร
  • ทางที่ปลอดภัยที่สุดอยู่ตรงไหน
  • ถ้าไม่คิดอะไร ระบบจะพาไปทางไหน
  • การทำถูกต้อง ใช้กี่คลิก

ถ้าทางถูกต้อง
ยากกว่า
นั่นคือ ความผิดของระบบ


🛠️ วิธีที่ช่างใช้ ทำให้ “ทำถูกง่ายกว่า”

ถ้าเป็นระบบลูกค้า
ผมจะจัดการแบบนี้:

  1. ทำเส้นทางที่ถูกต้องให้สั้นที่สุด
  2. ซ่อนหรือทำให้วิธีเสี่ยงยากขึ้น
  3. ใช้ Default ที่ถูกต้อง
  4. บังคับขั้นตอนสำคัญ
  5. ทำให้ทางลัด = ทางที่ปลอดภัย

เป้าหมายคือ
ถ้าคิดน้อย ก็ยังทำถูก


⚠️ ทำไมระบบที่ทำถูกยาก ถึงสร้างปัญหาเรื้อรัง

เพราะ:

  • คนต้องฝืนธรรมชาติ
  • คนใหม่พลาดง่าย
  • คนเก่าเริ่มชินกับทางผิด
  • ปัญหาเกิดซ้ำ
  • ทีมโทษกันไปมา

ทั้งหมดนี้
ไม่ได้เกิดจากความไม่ตั้งใจ
แต่เกิดจาก การออกแบบที่สวนทางมนุษย์


🧯 สัญญาณว่า “ระบบพาให้ทำผิด”

ถ้าคุณ:

  • เห็นคนทำผิดแบบเดิมซ้ำ ๆ
  • ต้องเตือนเรื่องเดิมตลอด
  • คู่มือยาวขึ้นเรื่อย ๆ
  • ปัญหาไม่เคยหายจริง

นี่คือสัญญาณว่า
ระบบยัง ทำให้สิ่งที่ผิดง่ายเกินไป


🔍 ระบบที่ดีควร “บังคับทางที่ถูก”

แนวคิดแบบช่าง:

  • ทางถูกต้องต้องง่ายสุด
  • ทางเสี่ยงต้องช้าหรือยาก
  • ค่าเริ่มต้นต้องปลอดภัย
  • คนไม่ต้องเก่ง ก็ทำถูกได้
  • ระบบต้องพา ไม่ใช่ปล่อย

ระบบที่ดี
ไม่ต้องคอยเตือน
เพราะมัน พาคนไปทางที่ถูกอยู่แล้ว


✅ บทสรุปแบบไม่อวย

ถ้าระบบของคุณ:

  • ทำผิดง่าย
  • ทำถูกยาก
  • เตือนบ่อย แต่ปัญหาไม่หาย

อย่าโทษคน
เพราะ คนแค่เลือกทางที่ง่ายกว่า

ช่าง IT ที่แก้ปัญหาได้จริง
จะไม่เพิ่มคำเตือน
แต่จะออกแบบระบบให้
สิ่งที่ถูกต้อง กลายเป็นทางที่ง่ายที่สุด


🔍 คำถามชวนคิด (สำหรับคน IT)

จากระบบที่คุณดูแลอยู่
ถ้าคน “ไม่คิดอะไรเลย”
ระบบจะพาเขา
ไปทางที่ถูก
หรือทางที่ผิด?