ระบบที่ดี ต้องทนคนพลาดได้

เพราะระบบที่พังเพราะความพลาดเล็กน้อย คือระบบที่ไม่เข้าใจมนุษย์


🔍 บทนำ: คนพลาดไม่ใช่เรื่องแปลก

ไม่มีใครทำงานโดยไม่พลาด
แม้แต่คนเก่ง
แม้แต่ช่างที่ระวังสุด ๆ

พิมพ์ผิดหนึ่งตัว
คลิกผิดหนึ่งครั้ง
ลืมเช็คหนึ่งขั้นตอน

พูดตรงจากงานจริง
ถ้าระบบพังทุกครั้งที่คนพลาด แปลว่าระบบยังไม่พร้อมใช้งานจริง


🔍 “พลาดได้” ไม่ได้แปลว่า “ปล่อยปละ”

การออกแบบให้ทนความพลาด
ไม่ได้หมายความว่า:

  • ให้ทำมั่วได้
  • ไม่ต้องรับผิดชอบ
  • ไม่ต้องมีวินัย

แต่หมายความว่า:

  • พลาดแล้วไม่ลาม
  • พลาดแล้วรู้ตัวเร็ว
  • พลาดแล้วแก้กลับได้
  • พลาดแล้วเรียนรู้ได้

ระบบต้อง รองรับความเป็นมนุษย์
ไม่ใช่ทดสอบความสมบูรณ์แบบ


⚠️ ระบบที่ “ทนคนพลาดไม่ได้” หน้าตาเป็นยังไง

จากเคสจริง ระบบแบบนี้มักมี:

  • ผิดนิดเดียว = งานหาย
  • ไม่มีคำเตือนก่อนทำผิด
  • ปุ่มอันตรายอยู่ติดปุ่มปกติ
  • ไม่มีการยืนยันขั้นตอนสำคัญ
  • แก้พลาดแล้วลามทั้งระบบ

ผลคือ
คนทำงานด้วยความกลัว
ไม่ใช่ความมั่นใจ


❌ ความเข้าใจผิด: “ถ้าพลาด แปลว่าไม่เหมาะกับงานนี้”

หลายที่คิดว่า:

  • ❌ คนนี้พลาด แสดงว่าไม่ละเอียด
  • ❌ งาน IT ต้องไม่พลาด
  • ❌ พลาดแล้วควรโดนตำหนิ

ความจริงคือ
ถ้าคนธรรมดาพลาดแล้วพัง
ระบบออกแบบมาผิด

คนเก่งไม่ควรเป็นเงื่อนไขความอยู่รอดของระบบ


🔍 ช่าง IT มอง “ความพลาด” ยังไง

ช่างจะถามว่า:

  • พลาดตรงนี้ ควรเสียหายแค่ไหน
  • มีสัญญาณเตือนก่อนพลาดไหม
  • พลาดแล้วลามหรือหยุดแค่นั้น
  • ใครพลาดได้บ้าง และผลกระทบต่างกันไหม

ถ้าพลาดเล็ก แต่ผลลัพธ์ใหญ่
นั่นคือ สัญญาณอันตราย


🛠️ วิธีที่ช่างใช้ ทำให้ระบบ “ทนคนพลาดได้”

ถ้าเป็นระบบลูกค้า
ผมจะจัดการแบบนี้:

  1. ใส่ Confirmation ในจุดเสี่ยง
  2. แยกสิทธิ์ตามระดับความเสี่ยง
  3. ทำให้พลาดแล้วหยุดเป็นจุด ๆ
  4. แสดงผลกระทบทันทีที่พลาด
  5. ทำให้การแก้กลับง่ายกว่าการทำต่อผิด ๆ

เป้าหมายคือ
พลาดได้ แต่ไม่พัง


⚠️ ทำไมระบบที่ทนพลาดไม่ได้ ถึงทำให้ทีมแย่

เพราะ:

  • คนกลัวการตัดสินใจ
  • ทุกอย่างต้องถาม
  • งานช้า
  • ความคิดสร้างสรรค์หาย
  • ปัญหาถูกซ่อน

ระบบแบบนี้
ไม่ได้ทำให้ปลอดภัย
แต่มัน ทำให้ทุกคนอึดอัด


🧯 สัญญาณว่า “ระบบกำลังลงโทษความพลาด”

ถ้าคุณ:

  • กลัวกดปุ่มบางปุ่ม
  • ไม่กล้าลองวิธีใหม่
  • แก้พลาดครั้งเดียว โดนตำหนิหนัก
  • คนใหม่ทำงานยากมาก

นี่คือสัญญาณว่า
ระบบกำลัง ไม่เป็นมิตรกับมนุษย์


🔍 ระบบที่ดีควร “คาดการณ์ความพลาด”

แนวคิดแบบช่าง:

  • สมมติว่าคนจะพลาดเสมอ
  • ออกแบบให้พลาดแล้วไม่ลาม
  • แยกความเสี่ยงตามบทบาท
  • ทำให้พลาดแล้วเรียนรู้เร็ว
  • ทำให้คนกลับมามั่นใจได้ไว

ระบบที่ดี
ไม่ใช่ระบบที่ไม่มีความพลาด
แต่คือระบบที่ อยู่กับความพลาดได้อย่างปลอดภัย


✅ บทสรุปแบบไม่อวย

ถ้าระบบของคุณ:

  • พังเพราะความพลาดเล็กน้อย
  • คนทำงานด้วยความกลัว
  • ทุกอย่างต้องสมบูรณ์แบบ

ปัญหาไม่ใช่คน
แต่คือ ระบบที่ไม่ยอมรับความจริงของมนุษย์

ช่าง IT ที่แก้ปัญหาได้จริง
จะไม่พยายามทำให้คน “ไม่พลาด”
แต่จะสร้างระบบที่
พลาดได้ โดยไม่ทำลายทุกอย่าง


🔍 คำถามชวนคิด (สำหรับคน IT)

จากระบบที่คุณดูแลอยู่
ถ้าคนพลาดวันนี้
ระบบจะ หยุดความเสียหายไว้ตรงไหน
หรือปล่อยให้ลามไปเรื่อย ๆ?