ถ้าต้องเก่งก่อนถึงจะไม่พัง แปลว่าระบบยังไม่ดีพอ
🔍 บทนำ: ทำไมต้องเก่งขนาดนี้ แค่จะใช้งาน
หลายระบบที่ช่างเจอ
ใช้ได้…ถ้าเป็นคนเดิม
ไม่พัง…ถ้าจำขั้นตอนได้หมด
ไม่หลุด…ถ้าไม่เผลอทำผิด
แล้วพอคนใหม่เข้ามา
หรือคนเดิมเผลอพลาดนิดเดียว
ระบบพังทันที
พูดตรงจากงานจริง
ระบบที่ดี ไม่ควรตั้งเงื่อนไขว่า “คนต้องเก่งก่อน”
🔍 “ระบบเก่ง” กับ “คนเก่ง” ต่างกันยังไง
- คนเก่ง: จำได้เยอะ ระวังตัวสูง แก้สถานการณ์เก่ง
- ระบบเก่ง: กันพลาดเอง ลดการตัดสินใจ ไม่ต้องจำมาก
ถ้าระบบต้องพึ่งคนเก่งตลอด
นั่นไม่ใช่จุดแข็ง
แต่มันคือ ความเสี่ยงที่ซ่อนอยู่
⚠️ อาการของระบบที่ “ต้องเก่งถึงจะใช้ได้”
จากเคสจริง ระบบแบบนี้มักจะมี:
- ขั้นตอนยิบย่อย ต้องจำเอง
- ไม่มีคำเตือนเมื่อทำผิด
- ผิดนิดเดียว ลามทั้งระบบ
- เอกสารอยู่ในหัวคน ไม่ได้อยู่ในระบบ
- คนเดียวรู้ คนอื่นงง
ระบบยังรัน
แต่ความเสถียรขึ้นกับ “ใครเป็นคนใช้”
❌ ความเข้าใจผิด: “ถ้าพลาด แปลว่าไม่เก่ง”
หลายทีมคิดว่า:
- ❌ พลาดเพราะคนไม่ละเอียด
- ❌ ต้องอบรมเพิ่ม เดี๋ยวก็เก่ง
- ❌ ทำงาน IT ต้องไม่พลาด
ความจริงคือ
ถ้าพลาดง่าย
ระบบออกแบบมาผิด
มนุษย์พลาดได้
ระบบที่ดีต้อง รองรับความพลาด
🔍 ช่าง IT มองระบบที่ดีจากอะไร
ช่างจะไม่ดูแค่สเปกหรือฟีเจอร์
แต่จะดูว่า:
- คนใหม่ใช้ได้เร็วแค่ไหน
- พลาดแล้วระบบกันยังไง
- ต้องตัดสินใจเองกี่จุด
- มีอะไรบังคับให้ทำถูกตั้งแต่แรก
ถ้าคำตอบคือ “ต้องระวังเอง”
ระบบยังไม่ผ่าน
🛠️ วิธีที่ช่างใช้ ทำให้ระบบ “ใช้ได้แม้ไม่เก่ง”
ถ้าเป็นระบบลูกค้า
ผมจะจัดการแบบนี้:
- ลดขั้นตอนที่ต้องจำ
- ใส่ Default ที่ปลอดภัย
- ทำให้ทำผิดยาก ทำถูกง่าย
- แยกสิทธิ์ ลดความเสียหายจากความพลาด
- ให้ระบบเตือนก่อนพัง ไม่ใช่หลังพัง
เป้าหมายคือ
คนธรรมดาใช้ได้ โดยไม่ทำพัง
⚠️ ทำไมระบบที่ต้องเก่งถึงใช้ได้ ถึงอันตราย
เพราะ:
- พึ่งคนเดิมมากเกินไป
- คนล้า = ความเสี่ยงพุ่ง
- เปลี่ยนคนเมื่อไร สะดุดทันที
- ขยายทีมไม่ได้
- แก้ปัญหาไม่ยั่งยืน
ระบบแบบนี้
โตไม่ได้จริง
🧯 สัญญาณเตือนว่า “ระบบกำลังพึ่งคนเกินไป”
ถ้าคุณ:
- ต้องถามคนเดิมทุกครั้ง
- กลัวให้คนอื่นแตะระบบ
- ไม่มีใครกล้าทำแทน
- เอกสารไม่มี หรือไม่มีใครอ่าน
นี่คือสัญญาณว่า
ความรู้ยังไม่ถูกฝังอยู่ในระบบ
🔍 แล้วระบบที่ดีควรเป็นแบบไหน
แนวคิดแบบช่าง:
- ใช้ง่ายกว่าที่คิด
- พลาดแล้วไม่พัง
- มีทางกลับเสมอ
- คนใหม่เรียนรู้เร็ว
- คนเก่าไม่ต้องแบกทุกอย่าง
ระบบที่ดี
ควรช่วย “คนธรรมดา”
ไม่ใช่ทดสอบว่าใครเก่งกว่าใคร
✅ บทสรุปแบบไม่อวย
ถ้าระบบของคุณ:
- ใช้ได้เฉพาะคนเก่ง
- พลาดไม่ได้
- ต้องจำทุกอย่าง
อย่าเพิ่งโทษคน
เพราะปัญหาอาจอยู่ที่
ระบบที่ถูกออกแบบมาโดยไม่เผื่อความเป็นมนุษย์
ช่าง IT ที่แก้ปัญหาได้จริง
จะไม่ถามว่า
“ใครเก่งพอจะใช้ระบบนี้”
แต่จะถามว่า
“ระบบนี้ช่วยให้คนธรรมดาทำงานได้ดีขึ้นไหม”
🔍 คำถามชวนคิด (สำหรับคน IT)
จากระบบที่คุณดูแลอยู่
มีจุดไหนบ้าง
ที่ถ้าคนพลาดแล้ว “ควรไม่พัง”
แต่ตอนนี้ยังพังอยู่?